ยินดีต้อนรับทุกท่านเข้าสู่ ชุมชนแห่งความรู้ด้านจีนศึกษา


ยินดีต้อนรับทุกท่านเข้าสู่ชุมชนวิชาการจีนศึกษา

ชุดโครงการวิจัยจีนศึกษานี้ นอกจากจะมุ่งสร้างนักวิจัยรุ่นใหม่ เพื่อให้ทันกับความจำเป็น และความต้องการของประเทศ ทั้งในแวดวงวิชาการชั้นสูงแล้ว ยังมีความจำเป็นอย่างยิ่ง ในการบูรณาการความรู้ เพื่อวางแผนการพัฒนาประเทศ "ชุดโครงการวิจัยจีนศึกษา" จึงเป็นการมุ่งเปิดมุมมองการศึกษา เกี่ยวกับมิติทางเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองในชนบทจีน ความเปลี่ยนแปลงอันเป็นผลจากการพัฒนาทางอุตสาหกรรม กระบวนการ นคราภิวัตร คู่ความสัมพันธ์และขัดแย้งระหว่างเมืองและชนบทของจีน ปัญหาทางเศรษฐกิจ และ การปรับตัวของทั้งเมือง ต่อชนบท และทั้งของชนบทต่อเมือง อันเป็นผลพวงจาก นโยบายปฏิรูปเปิดกว้างของรัฐบาลจีนในช่วงเกือบ30ปี ที่ผ่านมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบททางสังคมและการเมือง ซึ่งยังได้รับความสนใจศึกษาทางวิชาการไม่มากนัก ตลอดจนศึกษาผลกระทบจากการดำเนินนโยบายต่อภาคการเกษตรและการพัฒนาชนบทของจีนที่เกิดขึ้น การลงทุนภาคเกษตรของจีนในประเทศเพื่อนบ้าน ย่อมเลี่ยงไม่พ้นที่จะส่งผลต่อภาคการเกษตรและชนบทในภูมิภาคใกล้เคียง ในหลายกรณี การขยายตัวของสินค้าเกษตรส่งออกของจีน นโยบายแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำภาคเกษตร ในจีน ได้ส่งผลโดยตรงแล้วต่อเกษตรกรไทย ทั้งในเรื่องการตลาด ของสินค้าเกษตร ที่ทุ่มตลาดจากการเปิดเสรีทางการค้า ผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมจากการสร้างเขื่อน และสุขภาวะของชนบทไทยโดยรวม จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเร่งทำการศึกษาและทำความเข้าใจ

วันศุกร์ที่ 21 ธันวาคม พ.ศ. 2555

สินเชื่อเพื่อการบริโภค


โดย รศ.พรชัย  ตระกูลวรานนท์

สาขามานุษยวิทยา คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ในแวดวงเศรษฐกิจระหว่างประเทศ เวลามีลุ้นหรือว่าจะต้องวิเคราะห์แนวโน้มของปีใหม่ที่จะมาถึงนี้ ผมเห็นเพื่อนนักวิชาการหลายท่านพากันจับตามองคุณเบ็น เบอนันเก้ ประธานธนาคารกลางของสหรัฐ คือดูว่าท่านจะออกมาแถลงมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจอีกรอบหรือไม่อย่างไร อย่างเช่นเมื่อเดือนกันยายนที่ผ่านมา พอท่านออกมาแถลงว่าจะใช้มาตรการ Quantitative Easing รอบที่3 (เรียกย่อว่า QE3 เป็นมาตรการใช้เงินที่ธนาคารกลางพิมพ์เพิ่ม เข้าไปซื้อสินทรัพย์ของธนาคารต่างๆ เท่ากับเป็นการอัดฉีดเงินก้อนใหม่เข้าสู่ตลาด) ผู้คนในวงการก็พากันโมทนาสาธุ เหมือนว่าจะรอดตายไปอีกคราวหนึ่ง  มาในช่วงปลายปีแบบนี้ ก็มีผู้ใหญ่ที่คุ้นเคยหลายท่าน สอบถามผมแบบทีเล่นทีจริงว่า จีนจะมี คิวอง คิวอี 1,2,3 กะเค้าบ้างหรือไม่ ผมได้ยินคำถามก็อึ้งไปพักใหญ่ ไม่รู้จะตอบท่านว่าอย่างไร ที่ตอบไม่ได้ก็เพราะ ประการแรก ภาพรวมเศรษฐกิจจีนในไตรมาสสุดท้ายเป็นอย่างไรก็ยังไม่ได้เห็น ประการที่สอง หากแม้นจีนจะกระตุ้นเศรษฐกิจ ก็คงเป็นแนวทางและวิธีแบบจีน คงไม่คิดจะใช้แนวทางแบบสหรัฐ เพราะจีนระมัดระวังเรื่องค่าเงินมากเป็นพิเศษ จะมาเที่ยวพิมพ์แบงก์เพิ่มเยอะแยะคงไม่ได้

ในคราวประชุมใหญ่พรรคฯครั้งที่18 เพราะคำถามคาใจข้างต้น ทำให้ผมเฝ้าจับตาดูพร้อมทั้งเงี่ยหูฟัง ว่าจะมีอะไรทำนองที่เป็นมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจออกมาจากปากท่านผู้นำทั้งหลายหรือไม่ ปรากฏว่าทั้งผู้นำชุดเดิมและชุดใหม่ต่างก็เน้นย้ำแนวนโยบายเชิงทฤษฎีสังคมนิยมระดับบนของพรรคฯเป็นส่วนใหญ่ ไม่มีใครลงรายละเอียดเกี่ยวกับมาตรการทางปฏิบัติเลย ซึ่งกล่าวตามความจริงก็เป็นเรื่องปรกติตามจารีตปฏิบัติของพรรคคอมมิวนิสต์จีน เรื่องรายละเอียดเขาไม่มานั่งถกเถียงในที่ประชุมให้ใครเห็นหรอก โดยเฉพาะเป็นการประชุมใหญ่ครั้งสำคัญที่มีการถ่ายโอนอำนาจข้ามรุ่น ยิ่งต้องแสดงให้เห็นเอกภาพและความต่อเนื่อง มากกว่าที่จะมีการเสนอแนะแนวนโยบายใหม่ หรือให้สัญญาในมาตรการใหม่ๆตัดหน้าผู้บริหารหรือผู้นำชุดเดิมที่ยังนั่งหายใจตัวเป็นๆกันอยู่ครบหน้า

เมื่อวันเสาร์-อาทิตย์ที่แล้ว บรรดาท่านผู้บริหารสูงสุดชุดใหม่ทั้ง7ท่าน ได้ร่วมประชุมคณะทำงานแผนเศรษฐกิจประจำปี ร่วมกับคณะรัฐบาลของนายกฯ เหวิน ซึ่งกลายเป็นที่จับตาอย่างมากจากสื่อมวลชนจีนและสำนักข่าวต่างประเทศทั้งหลาย แม้รู้กันอยู่ว่าการประชุมเที่ยวนี้เป็นเพียงพิธีกรรม เพื่อสรุปยืนยันสิ่งที่ได้มีการตกลงส่งไม้ต่อกันเป็นที่เรียบร้อยไปแล้วระหว่างผู้นำชุดเดิมกับกลุ่มผู้นำชุดใหม่ แต่ผลการแถลงข่าวภายหลังสิ้นสุดการประชุมเมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา ได้สร้างความตื่นเต้นอยู่พอสมควร เพราะดูเหมือนว่ารัฐบาลจีนกำลังจะใช้มาตรการครั้งสำคัญในการกระตุ้นกำลังการอุปโภคและบริโภคภายในประเทศ มาเป็นเครื่องมือในการฉุดอัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจภาพรวมของจีน

จากคำแถลงยาวเหยียด พอสรุปออกมาได้ว่า ตั้งแต่ปี2013เป็นต้นไป จีนจะผลักดันการอุปโภคบริโภคภายในประเทศ ให้สามารถชดเชยกับการส่งออกที่ถดถอย แม้ฟังดูไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่คราวนี้คำแถลงนโยบายกระตุ้นการเติบโตทางเศรษฐกิจ มาพร้อมกับมาตรการสำคัญสามประการด้วยกันคือ ประการที่หนึ่ง การส่งเสริมการลงทุนภายในประเทศและเปิดตลาดสินเชื่อเพื่อการบริโภคให้มีความทันสมัยและเข้าถึงได้ง่ายยิ่งขึ้น ประการที่สอง การเร่งพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชนชาวจีนด้วยการพัฒนาสังคมชนบทให้เทียบเคียงได้กับสังคมเมือง หรือนโยบายนคราภิวัตรและการสร้างตำแหน่งงานใหม่ๆในเขตเมือง และประการที่สาม การตัดลดภาระภาษีบุคคลและวิสาหกิจขนาดเล็กทั้งหลายเพื่อให้สามารถมีเงินเหลือเพื่อการลงทุนหรือบริโภคมากขึ้น

หากพิจารณาดูในรายละเอียดของคำแถลงเมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา อาจกล่าวได้ว่าแนวนโยบายหลักในปีหน้า ดูเหมือนจะมีข้อเดียว คือทำทุกวิถีทางเพื่อให้เกิดพลังบริโภคภายในประเทศเพิ่มขึ้น ต่างจากเมื่อต้นปีที่ผ่านมาซึ่งยังเน้นแนวทางคู่ขนาน คือเพิ่มกำลังบริโภคภายในด้วย และพยายามแสวงหาตลาดใหม่ในเอเชียกลางและในแอฟริกาไปพร้อมๆกัน เฉพาะหน้าที่นักวิเคราะห์ทั้งหลายคงจะทยอยกันออกมาวิจารณ์กันแน่ๆ คงหนีไม่พ้นเรื่องผลกระทบของนโยบายดังกล่าวที่จะมีต่อภาวะหนี้สินส่วนบุคคลและหนี้สินภาคครัวเรือน ตัวเลขสินเชื่อเพื่อการบริโภคที่ปล่อยโดยธนาคารพานิชย์ใหญ่ๆของจีน เห็นแล้วก็หนาวอยู่พอสมควร ตัวเลขจนถึงสิ้นเดือนพฤศจิกายนของ5ธนาคารยักษ์ใหญ่(ICBC,ABOC, BOC, ConBOC, และComBOC ) ปล่อยกู้สินเชื่อส่วนบุคคลเพื่อการบริโภคไปแล้ว6.13ล้านล้านหยวน มากกว่าช่วงเวลาเดียวกันของปี2011 อยู่ 7แสนกว่าล้านหยวน หรือเพิ่มขึ้นคิดเป็นร้อยละ12.99 ทั้ง5ธนาคารได้ออกบัตรเครดิตใหม่เพิ่มขึ้นในปีที่ผ่านมามากถึง 35.11 ล้านใบ และมีการปล่อยสินเชื่อผ่านบัตรเครดิตเหล่านี้ไปแล้วในช่วง11เดือน เป็นมูลค่าสินเชื่อกว่า2.889ล้านล้านหยวน

ที่ผมรายงานตัวเลขมานี้ เป็นแค่หนังตัวอย่างเล็กๆ ยังไม่ทราบว่าสรุปสิ้นปีตัวเลขชุดนี้จะเป็นอย่างไร ยังไม่ได้รวมหนี้สินเพื่อการบริโภคและหนี้สินภาคครัวเรือนที่อาศัยแหล่งเงินกู้นอกระบบธนาคารในรูปแบบอื่นๆอีกมาก และยังไม่รู้ว่าตัวเลขของเศรษฐกิจในภาคส่วนอื่นๆจะออกมาหน้าตาเช่นไร การหวังพึ่งพากำลังการบริโภคภายในประเทศเป็นหลักใหญ่ของการขับเคลื่อนกระตุ้นเศรษฐกิจ ไม่ใช่เรื่องผิดอะไร ความเข้าใจที่ว่าชาวจีนส่วนใหญ่ยังสามารถมีเครดิต(หนี้)ได้มากกว่านี้ ก็ไม่ใช่เรื่องผิด แต่ในฐานะที่เป็นนโยบายสาธารณที่มีความรับผิดทางการเมืองผูกติดอยู่ ดูเหมือนผู้นำชุดใหม่กำลังวางเดิมพันที่สูงมาก หากการกระตุ้นการบริโภคไม่ก่อให้เกิดการขยายการลงทุน การขยายตัวทางเศรษฐกิจ และการจ้างงานที่เพิ่มขึ้น ในสัดส่วนที่คุ้มค่าชดเชยกับหนี้ที่รัฐบาลกระตุ้นให้ใช้จ่าย นอกจากจะไม่ทำให้เศรษฐกิจจีนโดยรวมฟื้นแล้ว ดีไม่ดีจะพากันอยู่ไม่ได้ในทางการเมือง  กลัวเหลือเกินครับ...
 

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น