ความสัมพันธ์ไทย-จีน 35 ปี

                

โดย รศ. พรชัย ตระกูลวรานนท์

สาขามานุษยวิทยา

คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

                              ท่านผู้อ่านคงได้รับรู้รับทราบไม่ทางตรงก็ทางอ้อมว่าสมาคมมิตรภาพไทย-จีน รัฐสภาไทย กระทรวงการต่างประเทศ และสถานเอกอัครราชทูตจีนประจำประเทศไทย จัดกิจกรรมทางวัฒนธรรมเป็นข่าวแพร่หลายไปทั่วในหน้าสื่อต่างๆ ปีนี้เป็นปีที่35แห่งการสถาปนาความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการของสองชาติ  หากนับเอาวันที่ 1 กรกฎาคม 2518 เป็นจุดตั้งต้น วันที่ 1 กรกฎาคม 2553 ที่ผ่านมาก็จะถือว่าครบรอบ 35 ปีตามทำเนียมการทูตสมัยใหม่  ทว่า ท่านผู้อ่านต่างก็รู้ดีว่าประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ของทั้งสองชาติ ย้อนลึกไปไกลในประวัติศาสตร์  ไม่ว่าจะอ้างอิงจากเอกสารประวัติศาสตร์ของฝ่ายจีนหรือของชาติตะวันตก  ต่างก็ยืนยันเหมือนกันว่า ไทย-จีนเกี่ยวข้องไปมาหาสู่กันทั้งโดยการค้า วัฒนธรรม และทางการเมืองตั้งแต่ยุคสุโขทัย และดูเหมือนจะมากเป็นพิเศษในสมัยอยุธยา  มาห่างเหินกันก็เมื่อมหาอำนาจตะวันตกได้แผ่อิทธิพลมาถึงซีกโลกตะวันออกในช่วงหลัง  ตามมาด้วยปัญหาการแบ่งค่ายทางการเมืองระหว่างประเทศ หลังสงครามโลกครั้งที่สอง  กว่าจะกลับมาคบค้ากันใหม่ ก็ทิ้งช่วงไปเสียเป็นเวลานาน

                 เท่าที่ลองสืบค้นดูจากสื่อของทั้งสองฝ่าย ปรากฏว่าในปีนี้มีกิจกรรมที่จะจัดร่วมกันมากมายเลยทีเดียว   ตัวอย่างเช่น  ระหว่างวันที่ 30 มิถุนายน-1 กรกฎาคม 2553 ท่านรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศจะเดินทางเยือนกรุงปักกิ่งเพื่อร่วมงานเลี้ยงรับรองฉลองครบรอบ 35 ปีความสัมพันธ์ไทย-จีน ซึ่งสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงปักกิ่ง จะเป็นเจ้าภาพจัดร่วมกับสมาคมมิตรภาพของจีน  ช่วงเวลาใกล้ๆกัน ระหว่าง24 มิถุนายน -1 กรกฎาคม 2553 ท่าน เตช บุนนาค อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ จะนำคณะเดินทางไปร่วมงานสัมมนาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ไทย-จีนที่นครกวางโจวและนครเซี่ยงไฮ้  ช่วงต้นกันยายน 2553 ศูนย์จีนศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จะจัดสัมมนาด้านการเมือง การต่างประเทศจีน พร้อมเปิดตัวหนังสือการเมืองการปกครองจีน

                 ในประเทศจีน ที่มหานครปักกิ่ง รัฐบาลไทยก็เตรียมจัดงานไว้หลายรายการ การจัดงานเลี้ยงรับรองที่มหาศาลาประชาชนร่วมกับสมาคมมิตรภาพกับต่างประเทศของจีน(30 มิถุนายน 2553)   สัปดาห์ภาพยนตร์ไทย (ต้นเดือนกันยายน 2553) การจัดงานเทศกาลไทย (วันที่ 1-4 กรกฎาคม 2553)  ส่วนสถานกงสุลใหญ่ ณ นครกวางโจว 0t,uงาน Thai Food and Fruits Festival โดยสถานกงสุลใหญ่ฯ จัดร่วมกับโรงแรม Ritz Carlton Guangzhou (อาทิตย์สุดท้ายของเดือนพฤษภาคม 2553) งานสัมมนาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ไทย-จีน โดยสถานกงสุลใหญ่ฯ จัดร่วมกับมหาวิทยาลัยภาษาและการค้าต่างประเทศมณฑลกวางตุ้ง (25 มิถุนายน 2553)  โครงการจัดกิจกรรมสานสัมพันธ์นักศึกษาไทย-จีน (25 มิถุนายน 2553)  งานเทศกาลสินค้าไทยร่วมกับห้างโลตัสซุปเปอร์เซ็นเตอร์ในมณฑลกวางตุ้ง (ปลายเดือนมิถุนายน 2553)  งาน Thai Food and Fruits Festival โดยสถานกงสุลใหญ่ฯ จัดร่วมกับโรงแรม Shangri-La Guangzhou (เดือนกรกฎาคม 2553)  งานเทศกาลไทยในงานกว่างโจวแฟร์ (26 -29 สิงหาคม 2553)   ปิดท้ายที่กวางโจว ด้วยพิธีวางศิลาฤกษ์ของสถานกงสุลใหญ่แห่งใหม่ (พฤศจิกายน 2553)

                 สถานกงสุลใหญ่ ณ นครคุนหมิง  ก็มีกิจกรรมร่วมฉลองมากมายเช่น การวางศิลาฤกษ์ก่อสร้างโรงพยาบาลมิตรภาพจีน-ไทย ที่นครคุนหมิง  งานเทศกาลไทย (Thai Festival) การจัดตั้งศูนย์ไทยศึกษา (Thai Studies Center) ที่ภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยยูนนา การอัญเชิญพระพุทธรูป ศิลปะสุโขทัยปางมารวิชัย ขนาดหน้าตัก 19 นิ้ว ซึ่งองค์การพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก (พ.ส.ล.) ได้จัดสร้างขึ้นเนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม 2550 ไปประดิษฐานที่วัดป่าเชต์ เมืองจิ่งหง เขตปกครองตนเองสิบสองปันนา มณฑลยูนนาน ส่วนสถานกงสุลใหญ่ ณ นครเซี่ยงไฮ้ ก็มีงานเลี้ยงรับรองฉลองศาลาไทยในงาน Shanghai World Expo การสร้างศาลาไทยที่เกาะผู่โถวซานมอบให้ฝ่ายจีน  สัปดาห์ภาพยนตร์ไทย (17-18 เมษายน 2553)ส่วนสถานกงสุลใหญ่ ณ นครเฉิงตู  โดยสำนักงานต่างประเทศจะเชิญเยาวชนไทย  ไปร่วมค่ายเยาวชนฤดูร้อนที่ฉงชิ่งและปักกิ่ง การจัดงานสัมมนาวิชาการว่าด้วย ความสัมพันธ์ไทย-จีน โดยผู้ทรงคุณวุฒิ นาย จาง จิ่วหวน อดีตเอกอัครราชทูตจีนประจำประเทศไทย และ ดร. สารสิน วีระผล รองกรรมการผู้จัดการใหญ่บริหารเครือเจริญโภคภัณฑ์ งานเปิดศูนย์ภาษาและวัฒนธรรมไทย ของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ณ นครเฉิงตู  พิธีเปิดงานเทศกาลไทย  สถานกงสุลใหญ่ ณ นครซีอานจัดงานเทศกาลไทย  เชิญคณะจีนจากมณฑลกานซู่เยือนไทย สถานกงสุลใหญ่ ณ นครหนานหนิงจัดเทศกาลไทย (ด้านการศึกษา) โดยสถานกงสุลใหญ่ฯ จัดร่วมกับสำนักงานการค้าระหว่างประเทศ ณ นครหนานหนิง ที่ Guangxi Science & Technology Museum (11 — 12 มิถุนายน 2553)โครงการความร่วมมือการแสดงวัฒนธรรม การท่องเที่ยว และ เทคโนโลยีด้านการเกษตรระหว่างไทยกับกว่างซี (เดือนกันยายน 2553 เป็นเวลา 3 อาทิตย์)  และสุดท้ายที่สถานกงสุลใหญ่ฯ ณ เมืองเซี่ยเหมิน  งานเทศกาลอาหารและวัฒนธรรมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (16-18 กรกฎาคม 2553) งานเทศกาลลอยกระทงประจำปี 2553 กิจกรรมการแข่งกีฬาของสมาคมนักศึกษาไทยมหาวิทยาลัยเซี่ยเหมินและมหาวิทยาลัยหัวเฉียว

                 พิจารณาจากปริมาณกิจกรรมทั้งหมดที่จัดโดยทั้งสองฝ่ายในตลอดทั้งปี  ผมเชื่อว่ามีเกินร้อยรายการ เป็นเครื่องยืนยันที่ดีว่า ทั้งหมดนี้ไม่ใช่การเฉลิมฉลองเนื่องในโอกาสสถาปนาความสัมพันธ์ครบแค่35ปี แต่เป็นผลจากความสัมพันธ์ของสองชาติ ที่มีต่อเนื่องยาวนานมาไม่ต่ำกว่าเจ็ด แปดร้อยปี  ผมเลยอยากเรียกร้องให้กระทรวงการต่างประเทศของเรา เปลี่ยนมุมมองและวิธีลำดับเวลาทางประวัติศาสตร์เสียใหม่ว่า ความสัมพันธ์ระหว่างไทย-จีนนั้น ผูกพันแน่นเหนียวมายาวนานมากว่าเจ็ดร้อยปีเป็นอย่างน้อย